Spis treści
Ukształtowanie powierzchni terenu >>>
Ziemia halicka (woj. ruskie, XVI-XVIII w.) - ukształtowanie powierzchni terenu [MAPA]
Ziemia halicka to obszar o średniej wysokości ok. 460 m n.p.m. Najwyższym szczytem tego regionu historycznego jest Howerla o wysokości 2061 m n.p.m., stanowiący kulminację pasma Czarnohory w obrębie Karpat Wschodnich. Powierzchnia terenu obniża się od terenów górskich na południowym zachodzie w kierunku doliny Dniestru, w obrębie której wschód od Horodenki znajduje się najniżej położony punkt regionu (ok. 155 m n.p.m.). Powierzchnia terenu po obu stronach Dniestru wznosi się na ok. 300-400 m n.p.m.. Część prawobrzeżna o cechach pogórza, charakteryzuje się większym zróżnicowaniem powierzchni terenu niż tereny położone na lewym brzegu. Część lewobrzeżna to obszar rozcięty licznymi, z reguły równoległymi do siebie dopływami Dniestru o dużo bardziej wyrównanej rzeźbie terenu.
Ziemia halicka (woj. ruskie, XVI-XVIII w.) - podział administracyjny [MAPA]
Ziemia halicka była największą pod względem powierzchni składową województwa ruskiego (ziemia chełmska traktowana jest jako osobny region), wyprzedzając w tym rankingu ziemie przemyską, lwowską i sanocką. Region ten pod względem administracyjnym składał się z 3 jednostek – powiatu halickiego o powierzchni 7 403 km kw. (45,5% ogólnej powierzchni ziemi halickiej), powiatu kołomyjskiego zajmującego 31,8% powierzchni (5 174 km kw.) oraz powiatu trembowelskiego o powierzchni 3 693 km kw. (22,7%).
Ziemia halicka (woj. ruskie, XVI-XVIII w.) - gęstość sieci osadniczej [MAPA]
Ziemia halicka cechowała się większym rozluźnieniem osadnictwa niż inne ziemie województwa ruskiego. Przygraniczny pas Karpat w zdecydowanie charakteryzował się niewielkim rozwojem osadnictwa i można było tam odnaleźć nieliczne wsie, położone głównie w dolinach większych rzek. Najintensywniej osadnictwa rozwineło się w rejonie Halicza, Trembowli, Stanisławowa, Monasterzysk, Buczacza i Gwoźdzca-Kułaczkowic, jednakże zagęszczenie osad było mniejsze niż na wyróżniającej się pod tym względem ziemi przemyskiej.
Ziemia halicka (woj. ruskie, XVI-XVIII w.) - puszcze i lasy [MAPA]
Ziemia halicka pod koniec XVIII w. w około 1/3 była pokryta przez lasy. Największe, zwarte kompleksy leśne występowały na południu i południowym zachodzie, pokrywając się z przebiegiem pasm górskich Karpat. Ponadto, rozległe i znaczniejsze połacie lasów można było znaleźć na prawym brzegu rzek Łomnicy, Zbrucza oraz wzdłuż biegu Złotej Lipy. Duże tereny bezleśne znajdowały się głównie w powiecie trembowelskim oraz północnej części powiat kołomyjskiego.
MAPY POWSTAŁY NA PODSTAWIE:
Karta Dawnej Polski, Charzanowski W., 1:300 000
Europa w XVIII w. - www.mapire.eu
Arłamowscy E.K., Kaput W., 1970, Lustracja województwa ruskiego 1661-1665, część II, ziemia halicka i chełmska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Budzyński Z., 2006, Kresy południowo-wschodnie w drugiej połowie XVIII wieku, tom 2, Atlas geograficzno-historyczny, Przemyśl-Rzeszów
Hrabyk P., 1921, Ziemia przemyska i lwowska. Szkic historyczno-geograficzny z mapą, TPN, Przemyśl
Jabłonowski A., 1899, Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej. Ziemie ruskie Rzeczypospolitej, Akademia Umiejętności, Kraków
Mapa Topograficzna Polski 1:100 000, WIG